Ergoterapi doğuştan gelen ya da sonradan gelişen fiziksel, psikolojik, bilişsel hastalığa sahip olan kişiler ile sağlıklı bireylerin daha kaliteli bir hayat sürmelerine ve yaşam kalitelerini artırmalarına yardımcı olan birey merkezli bir sağlık alanıdır. Bireyin topluma yeniden kazandırılmasını amaçlayan ergoterapi, günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlanmış kişileri özel terapi yöntemleriyle topluma yeniden kazandırmayı amaçlar. Bu terapilerin dikkat edilmesi gereken en önemli özelliği uzman ergoterapistler tarafından yapılması gerektiğidir.
Ergoterapi Nedir?
Türkçede iş terapisi olarak da adlandırılan ergoterapi, otizm ve hiperaktivite gibi psikiyatrik hastalıklar yaşayan bireylerin anlamlı aktivitelerini veya mesleklerini geliştirmek, onları topluma yeniden kazandırmak için değerlendirme ve müdahalenin kullanılmasını içeren bir sağlık mesleğidir.
Uzman ergoterapistler bu kişilerin hayattaki hedeflerini belirlemesine ve fiziksel, zihinsel ve sosyal zorlukların üstesinden gelinmesine destek olur. Günlük rutinin içindeki aktiviteleri yapmanıza yardımcı olmak için sorun yaşayan kişilerle birlikte çalışırlar ve kişinin kendisini güvende, huzurlu ve desteklenmiş hissetmek için ihtiyaç duyulan kaynakları sağlarlar.
Yaş veya cinsiyet ayırmaksızın her kesimden insanla ilgilenen ergoterapistler, günlük hayattaki bir aktiviteyi veya bir görevi nasıl yaptığınızı görmek için evinize, iş yerinize gelerek gözlem yapar. Bu gözlem doğrultusunda size kolaylık sağlamak adına uygulama planı oluşturur ve bu planın disiplinli bir şekilde uygulanması konusunda kişiyi teşvik eder.
Ergoterapist Ne Yapar?
Ergoterapistler kişiye günlük yaşam aktivitelerini yapabilme becerisi kazandırarak, bireyin günlük yaşamında bağımsız ve kendine yeter hale gelmesini amaçlar. Ergoterapist sizin motor-duyusal becerilerinizi, hareket kalitenizi, bilişsel ve psikososyal durumunuzu değerlendirir. Aktiviteleri veya çevrenizi modifiye ederek, kaybedilen becerileri yeniden kazanmanızı amaçlar.
Her yaştan kişilerle ilgilenen ergoterapistler, günlük hayattaki bir aktiviteyi veya bir görevi nasıl yaptığınızı görmek için evinize, iş yerinize gelerek gözlem yapabilmektedir. Bu gözlem doğrultusunda size kolaylık sağlamak adına uygulama planı oluştururlar.
Ergoterapi Faydaları Nelerdir?
Uzman ergoterapistlerin uyguladığı ergoterapi yönteminin sağladığı en büyük fayda psikolojik olarak sorun yaşayan kişinin ihtiyaç duyduğu beceri ve yetenekleri yeniden kazanmasını sağlayarak topluma kazandırmasıdır.
Ergoterapistler, kişinin ihtiyaç duyduğu tüm kaynaklara sahip olunduğundan emin olurken, hareket, aktivite ve becerilere doğru bir şekilde ulaşmanın yollarını bulmasına yardımcı olur. Bunlarla birlikte kişinin genel fiziksel sağlığını iyileştirmek için de sağlık ekibinizin diğer üyeleriyle birlikte çalışır.
Ayrıca günlük rutinler sırasında kişinin kendisini güvende ve desteklenmiş hissetmesi için ihtiyaç duyduğunuz duygusal veya sosyal kaynakları da elde etmesini sağlar.
Ergoterapi Çalışma Alanları Nelerdir?
Multidisipliner sağlık ekibinin bir parçası olan ergoterapistler şu alanlarda çalışıp hizmet verir:
Bilişsel ergoterapi
Bilişsel beceriler, gün içerisinde karar verme, problem çözme, hafıza ve dikkati etkileyebilmektedir. Doğuştan ya da sonradan oluşan bilişsel sorunlar, ergoterapist tarafından değerlendirilir. Hastaya uygun bilişsel becerileri destekleyici aktiviteleri içeren tedavi programı oluşturulur ve uygulanır. Bu uygulamalar sayesinde bireyin hafıza, dikkat ve iletişim becerilerinin artırılması hedeflenir.
Geriatrik ergoterapi
Kişiler, yaşlılıkla beraber gelen demans, alzheimer ve parkinson gibi beyinden kaynaklı hastalıklardan dolayı günlük hayatta en basit işleri yapma yeteneğini kaybedebilir. Bu basit işleri yapamadıklarında utanmış, kafası karışık ya da üzüntülü hissedebilirler. Bu durumlarda kişilerin günlük aktivitelerini, ihtiyaç duydukları becerileri geliştirmelerine, sürdürmelerine veya geri kazanmalarına yardımcı olmayı içeren kişiye özel terapi programı ergoterapist tarafından uygulanır.
Toplum temelli ergoterapi
Ergoterapistler, her yaştan insanın gün içerisindeki aktivitelerini tamamlamalarını sağlarken, kişilerin topluma katılımına da destek olmaktadır. İyi bir yaşam kalitesini yeniden yakalamalarını sağlayarak özel durumu olan kişileri topluma kazandırmayı amaçlayan ergoterapi uygulama alanıdır.
Pediatrik ergoterapi
Pediatrik ergoterapi; duyusal işlemleme bozuklukları, öğrenme ve davranış sorunları gibi problemlerin görüldüğü serebral palsi, otizm ve diğer kronik hastalıklarda, çocukların sosyalleşmesi, motor ve duyusal becerilerinin gelişmesi ve zihinsel becerilerinin artırılması için uygulanmaktadır. Pediatrik ergoterapistler, çocukların okul performansı ve oyun gibi günlük aktivitelerle ilgili becerilerini değerlendirerek, geliştirmelerine yardımcı olur.
Mesleki ergoterapi
Ergoterapistler, herhangi bir sebepten dolayı (fiziksel, bilişsel veya psikolojik) iş yaşamına uyum sağlayamayan doğuştan veya sonradan bir engele sahip bireylerin istihdamının sağlanmasını amaçlar. Bu amacına ulaşmak için bireye müdahale programları oluşturur veya istihdamı sağlamak için işveren ve birey arasında köprü görevi üstlenir. Psikiyatrik ergoterapi Ergoterapistler, mental sağlığında sorun yaşayanların (bipolar, şizofreni, davranış bozuklukları vb.) iş, sosyal hayat, yaşam becerileri ve serbest zaman açısından kendilerini geliştirmelerine yardımcı olarak bireylerin topluma yeniden kazandırılmasını hedeflerler. Bu uygulamada hastaların davranışlarını gözlemleyerek, terapi ve tedavi için bir plan oluşturulmaktadır.
Ergoterapide Kullanılan Yardımcı Cihazlar Nelerdir?
Ergoterapi, kişilerin günlük görevlerini veya mesleğini yapması konusunda yardımcı olmaktadır. Bir hastalığınız varsa ya da bir yaralanma geçirdiyseniz ergoterapistler, hayatınızı kolaylaştırmak, işlerinizi güvenli bir şekilde yapmanızı sağlamak için yardımcı cihazlardan yararlanabilirler. Bu cihazlar, kişiye özel tasarlanmakta ve cihazın nasıl kullanılacağı hastaya aktarılmaktadır.
Giyinme aktivitesine yardımcı cihazlar
Ergoterapistler, giyinme aktivitesini gerçekleştirirken destek alması gereken bireylere bağımsız giyinebilmeleri için birtakım yardımcı cihazlar önerebilirler. Bunlar; tutunma barları, düğme ilikleme aparatı, elastik bağcılar, giyinme çubukları, çorap giyme aparatı gibi kişiye özel tasarlanan yardımcı cihazlardır.
Banyo aktivitesine yardımcı cihazlar
Günlük yaşam aktivitelerinden biri olan banyo aktivitesi için bağımsızlığı hedefleyen ergoterapistler banyo içi düzenlemeler yaparlar ve kişi için yardımcı cihazlar önerirler. Bunlar; sabitlenmiş pratik duş başlığı, tutunma barları, uzun tuvalet fırçası ve uzun saplı hijyen ürünleri gibi adaptif yardımcı cihazlardır.
Kişisel bakım aktivitesine yardımcı cihazlar
Kişisel bakımı sağlamak adına kullanılan tıraş, makyaj ürünleri, yüz yıkama ve diş fırçalama gibi ürünler, ergoterapistler tarafından kişiye özel uyarlanarak, bireylerin kişisel bakım aktivitesinde bağımsız olması hedeflenir. Bu cihazlar sayesinde kişiler, kimseye ihtiyaç duymadan bağımsız bir şekilde günlük kişisel bakımını gerçekleştirmektedir.
Beslenme aktivitesine yardımcı cihazlar
Doğuştan gelen ya da sonradan edinilen fiziksel ve duyusal problemleri olan çocuklar ile yetişkinlerin beslenme aktivitesine katılımını sağlayabilmek için önerilen yardımcı cihazlardır. Bunlar; kaymaz tepsi, kalın saplı çatal – bıçak ve kaşık, özel tasarlanmış tabaklar, çocuklar için uygun beslenme cihazları olabilir.